RAMAZAN ve BESLENME

Elazığ İl Halk Sağlığı Müdürü Dr.Yunus GÜNEŞ ramazan ayında beslenme ile ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Yapılan yazılı açıklamada;

Dünyanın birçok yerinde milyonlarca Müslüman, Ramazan ayında dini vecibelerini yerine getirmek için oruç tutmaktadır. Ramazan ayında uyku ve beslenme düzeninde değişikliklerden dolayı metabolizmanın çalışması da değişmektedir. Özellikle uzun süren açlıkla beraber metabolizmanın yavaşlaması söz konusudur. Daha hareketsiz yaşam, daha az harcanan enerjiden ve iftar öğünü ile alınan yüksek kaloriden dolayı yavaşlayan metabolizma, kilo alımını kolaylaştırır.

Ramazan ayı boyunca bireylerin; yemek saatlerinde, öğün sayılarında , yenen yemeğin çeşitlerinde birçok değişiklik meydana gelmektedir. Normalde üç ana öğün ve birkaç ara öğünden oluşan beslenme düzeni, Ramazan’da iki ana öğüne düşmektedir. Özellikle hamur işleri, tatlılar, kırmızı et, ekmek, pilav ve makarna tüketimi artmaktadır. Buna karşılık yetersiz sıvı ve sebze-meyve tüketimiyle karşılaşılmaktadır.

Yeterli ve dengeli beslenmenin Ramazan ayında da sürdürülebilmesi için günün oruç tutulmayan bölümünde en az üç öğünü tamamlamak ve sahur öğününü atlamamak gerekir. Öğünler; sahur ve iftarda iki ana öğün ile, iftardan sonra 1-1.5 saat aralıklarla iki ara öğün şeklinde düzenlenmelidir. Sahurda sadece su içerek oruca niyetlenmek veya gece yatmadan önce yemek yemek sakıncalıdır. Bu beslenme tarzı açlığın daha uzamasına, açlık kan şekerinin daha erken saatlerde düşmesine ve buna bağlı olarak günün daha verimsiz geçmesine neden olmaktadır. Bu durumun aksine eğer sahur öğünü ağır yemeklerden oluşursa, gece metabolizma hızı düştüğü için yemeklerin yağa dönüşme hızı ve kilo alma riski artmaktadır. Gün içinde kan şekerinin düşmesini ve uzun süreli açlık sonrası iftarda aşırı besin tüketimini engellemek için sahurda yavaş sindirilen ve besin değeri yüksek gıdaların tüketilmesi çok önemlidir ve tercih edilecek besinler gün içerisinde susamanıza yol açmayan, tuzlu olmayan besinler olmalıdır. Bol proteinli ve lifli menüler tercih edilmelidir. Yumurta , peynir, çökelek, süt , yoğurt , tam tahıllı ekmek, çorba, bol sebze tüketilebilir.

Ramazanın yemek kültürü açısından en bilinen özelliği iftar sofralarındaki çeşitlilik ve bolluktur. İftarda fazla miktarda yemek yemek mideye yüklenilmesine sebep olacaktır. Bu durumda sindirim zorlaşabilmekte, midede ağırlık, ekşime, yanma ve bulantı oluşabilmekte, bağırsaklarda kabızlık, şişkinlik gibi sağlık problemleri yaşanabilmektedir. Yemekler yavaş yavaş, az porsiyonlarda ve iyi çiğnenerek tüketilmelidir. Hazımsızlığı önlemek için, iftar yemeğine hafif bir yemek olan çorba ve 1 dilim ekmekle başlayıp biraz ara verdikten sonra ana yemeğe geçilmelidir.

Oruç tutan kişilerde günlük sıvı ihtiyacı gün içinde su tüketilemediği için karşılanamaz. Susuz vücut; yorgunluk, kas krampları, deride kuruma, sindirim sisteminde zorluk, sersemlik ve sıcaklık hissine sebep olur. Gün içinde susuz kalınacağı için iftar ile sahur arsında sıvı ihtiyacı çok iyi karşılamalıdır. Bunun için en az 2- 2.5 litre su tüketilmeli; bununla birlikte ayran, taze sıkılmış meyve ve sebze suları, çorba, komposto, gibi içeceklerle sıvı alımı artırılmalıdır.