9 MAYIS DÜNYA ÇÖLYAK GÜNÜ

Elazığ Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından 9 Mayıs Çölyak Günü olması nedeniyle çölyak hastalığı hakkında bilgi vermek amacıyla yazılı açıklama yapıldı.Yapılan yazılı açıklamada şunlara yer verildi.

Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın olan bireylerde, buğdaydaki gluten proteinine karşı, T hücre ilişkili gelişen immün cevap ile karakterize, enflamatuar bir hastalıktır.Hastalık yaşamın herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilmektedir. Bazen çölyak hastalığı, bir ameliyat, doğum sonrası, gebelik sürecinde, viral enfeksiyon ya da şiddetli duygusal stresten sonra tetiklenebildiği gibi direkt çölyak hastalığı tablosuyla da ortaya çıkabilir.

Çölyak Hastalığı ince bağırsağın, GLUTEN adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassasiyetidir. Alınan gıda, ince bağırsakta bileşenlerine ayrıştırılıp bağırsak mukozası üzerinden kana karışır. Vücudumuzun yeterince gıda alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve villus çıkıntıları olarak adlandırılan kıvrımlar tarafından sağlanır. Çölyak hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüzölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonuçta beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar.Klasik olarak büyüme geriliği, ishal, malabsorpsiyon, karın şişkinliği gibi semptomlarla karşımıza çıkar.

Çölyak hastalığının tedavisinde, ömür boyu buğday, arpa,çavdar,yulaf tahılları ve bunlardan üretilen besinlerde bulunan glutenden uzak sıkı bir diyettir. Çölyak hastaları tüm sebzeler, meyveler, tüm bakliyatlar, yumurta, bal, reçel, zeytin, et, balık, tavuk ( bu ürünler katkılı olmadıkları gibi daha önce unla kızartılmış bir yağda kızartılıp işleme tabi tutulmalıdır), una batırılmamış konserve çeşitleri, mısır, pirinç, patatesin hem kendileri hem de unları besin hazırlamada kullanılabilir. Ayrıca kestane unu, nohut unu, soya unu, üzüm çekirdeği unu da kullanılabilir. Çölyak hastalığında diyet tedavisinde yasaklı olan yiyecekler ise; buğday, arpa, çavdar ve yulaf katkılı her türlü ürün, galeta ununa, una batırılarak kızartılmış tavuk balık gibi et ürünleri, malt kullanılan içecekler, glüten içeren hazır çorbalar, köfte, pane harçları gibi hazır çeşniler, sirke, çikolata, puding, sakız, ketçap, mayonez, dondurma, gibi gıdaların bazılarında glüten bulunabilmektedir. Tuzlu, soslu kuruyemişler, glütenler yapıştırıldığı için yasaktır. Ancak bunların glütenle işlem görmemiş hali, glüten içermeyen kuruyemişler serbesttir.